moses moses

Mga Tauhan: 
Regina Calderon, 48, balo, isang maestra 
Tony, panganay niyang anak, estudyante 
Aida, 18, anak niyang babae, estudyante 
Ben, 16, bunso, estudyante 
Ana, 46, matandang dalaga, kapatid ni Regina 
Ang Alkalde 
Ang Konsehal 
Mga Pulis 
Panahon: Kasalukuyan 
Tagpo: 

"Apartment" sa isang lungsod sa lungsod sa Rizal, sa isang komunidad na masasabing "middle class". Maraming bagong bahay dito, nakatayo sa mga loteng nabili sa murang presyo noong unang bahagi ng 1950 at ngayo'y nagkakahalaga na nang malaki sa pamilihan ng lupa. Tahimik dito, malayo sa daanan na pampasaherong sasakyan, mapuno at mahalamang Hindi katulad ng ibang subdibisyon. Aspaltado ang malilinis na kalsada at may ilaw na mercury ang mga poste. Karaniwan nang ang naninirahan dito ay mga empleado ng gobyerno. 
Sa sala at sa komedor ng apartment na ari ni Mrs. Calderon mangyayari ang dula. Isa sa apat na pinto, malaki-laki rin ang apartment na ito, putiang pinta, yari sa mahuhusay na materyales, at sa unang malas pa lamang ay mahihinuha nang inilalaan sa mga makapagbabayad ng mataas. May pinto sa may sala, kanan, kaharap ng gate, at sa kaliwa, sa may kusina. Luma na ngunit maayos pa ang mga kasangkapan parang inilipat mula sa isang lumang bahay. Sa sala ay may isang set ng upuan na nakatuntong sa isang alpombrang bumabagay sa pulang sahig; sa likod nito, kabinet ng mga libro na kinapapatungan ng isang flower vase, isang nakakwadrong retrato ng isang nakangiting dalaga na napaliligiran ng maliit at animo'y naglalarong mga piguring duwende at isang lampshade. May telebisyon sa sulok, malapit sa nakukurtinahang bintanang salamin. 

Sa dingding na binarnidang plywood, nakasabit ang isang pares ng nairolyong pinturang Hapones: mga lumilipad na tagak sa ibabaw ng maiitim at payat na tangkay at mga dahon ng kawayan. Sa gitna, likuran, may hagdanang paakyat sa mga silid-tulugan, puti ang mga barandilya nito at sa itaas palapag, sa ding-ding, ay nakasabit ang isang pandekorasyong seramiko na kinatitikan, na mga letrang Gotiko, ng mga salitang GOD BLESS OUR HOME. 

Sa silid-tulugan, kaliwa ay may isang mesang paayon ang ayos at napapaligiran ng anim na silyang may matataas na sandalan. May kabinet sa likod ng mesa-lalagyan ng mga Plato, kubyertos, mga itinatanging kasangkapan na ang paggamit ay karaniwan nang inilalaan ng mga may-bahay sa mga espesyal na okasyon… Nandito rin ang ilang de-latang pagkain at mga boteng gamot. Nakapatong sa kabinet ang isang bentilador. Di kalayuan sa mesa, malapit sa lababo, ay may isang repriheradora. Sa kabuuan, maayos at masinop ang apartment. 
May mga alas-otso na ng gabi. Bukas ang ilaw sa sala. Nakaupo si Ben sa sopa, taas ang pinagsaklit na paa at tila yogang nagbabasa ng isang magasin. Nakakorto siya at iskiper na puti. Mahahaba ang kanyang biyas at sa katabaa'y may pagkabalingkinitan pa. Mahaba ang kanyang buhok, tulad ng uso sa mga tin-edyer ngayon, at may kakisigan siya. 

Bukas din ang daylight sa silid-tulugan. Nakaupo si Regina sa kabisera ng mesa at umiinom ng kape. Sa kabilang dulo, nagpupunas ng kutsara ang kapatid niyang si Ana. Magkahawig sila, bagama't maraming salit na puting buhok si Regina. Nakaputi siyang damit-pambahay, tila isang roba na itinali sa harap, hanggang siko ang maluwang na manggas at hanggang sakong ang laylayan. Nakapusod siya, laylay ang ilalim ng mga mata, larawan ng isang babaing pinatigas ng mga hirap na pinagdaanan. Nakabulaklaking pambahay si Ana, may pagkamasayahin ang mukha, nguni't ngayo'y tila nag-aalala. 

ANA : (habang nagpupunas) Kumusta ang hiningi mong bakasyon, Regina? 
REGINA: (ibig magmalaki, nguni't walang sigla) Binigyan ako, puwede ba nila akong Hindi bigyan. 
ANA : Dapat naman. Sa buong pagtuturo mo'y ngayon ka pa lang magbabakasyon, ano? 
REGINA: Ikalawa na ito. Noong mamatay ang ama Nina Aida, saka ngayon. Pupuwede akong Hindi pumasok kahit ilang buwan pa suguro, kahit isang taon. Marami akong naiipong bakasyon. 
ANA : Biro mo namang mahigit na dalawampung taon ka na yatang nagtuturo. Noong dalaga ka pa, Hindi ba? Pwede ka nang magretiro. 
REGINA: (sasandal) Sayang naman kung Hindi ko matatapos ang aking serbisyo. Pero Hindi ako papasok hangga't Hindi gumagaling si Aida. 
ANA : Kung sabagay, kaya ko naman siyang alagaan. (Aayusin ang salansan ng kutsara). Ano nga pala ang sabi-sabihan sa eskwela? Siguro'y alam nila ang nangyayari? 
REGINA: (pauyam) Alam. Pero ano ba ang maaasahan mo sa mga walang prisipyong Tao? 
ANA : Sinabi mong tuloy rin ang demanda? 
REGINA: (tatayo, lalakad sa repriheradora upang kumuha ng inumin) Oo. Bakit Hindi ko itutuloy? Kahit ano pa nga ang kanilang sabihin. Dapat nga raw magdemanda, sobra naman daw talaga ang ginawa kay Aida, pero… 
ANA : Nakapag-aral si Aida doon. Kilala siguro nila. 
REGINA: (habang pabalik sa kabisera, dala ang baso ng inumin) ang dipirensiya nga lang daw, "mayor" itong kalaban ko. Ano sa akin kung "mayor"? ngayon ba't "mayor" siya'y libre na ang kanyang anak? Wala raw mangyayari. Iba raw ang malakas ang nasa poder. Baka raw lalo pa tayong perwisyuhin. (Iiling) kababata pa'y wala nang prinsipsiyo! Mga bagong tapos pa ng kolehiyo, mabuti pa iyong " assistant principal" namin, matapang. Ang sabi'y "Ituloy mo, Mrs. Calderon, 'you should really teach those people a lesson." 
ANA : (galit) Ituloy mo nga. Regina, nang madala. Sobra nang talaga ang anak ng "mayor" na iyan! Ang kailangan talaga riyan ay bitay. (Tatayo, ililigpit sa isang lalagyan ang mga kutsara, pahablot na dadampot ng isang basahan.) Tutal, bitay din siguro ang ibibigay sa lalaking iyan. (Tatayo si Regina, tila nag-iisip na maglalakad-lakad sa sala. Mapapansin niya si Ben na ngayo'y nakadapa at nagkukuyakoy ang paa sa hanging nagbabasa). 
REGINA: Napakain mo na'ng aso, Ben? 
BEN : (pagak ang boses, di iaalis ang tingin sa binabasa) Opo. 
REGINA: (susulyap sa itaas ng hagdan, pagkuwa'y babalik sa komedor.) Bakit ba naghahanap ng kordon si Tony, ha, Ana? 
ANA : (nagpupunas-punas sa may lababo): Maikli ang kordon ng ilaw niyang inililipat sa kuwarto namin. 
REGINA: Pabibilhin ko na lang siya ng isa pa bukas. Kailangan niya iyon sa pag-aaral, malabo ang kanyang mata.
ANA : Ibang-iba iyang si Tony kesa do'n sa isa. (Ngunguso sa sala.) Tingnan mo, prenteng-prenteng nagbabasa. Hindi man lang tulungan iyong kapatid. 
REGINA: Bata pa lang kasi si Ben. 
ANA "Spoiled". Si Tony, noong ganyang edad, kumikita na, nagtitinda na ng diyaryo. 
REGINA: Hindi si Ben ang "spoiled" Ana. Baka 'ka mo si Aida. (Magbababa ng tingin na parang mali ang nasabi.) 
ANA : Kung sabagay. (Ipapatong ang kanang kamay na may hawak na basahan sa sandalan ng isang silya.) Si Tony, pati nanliligaw kay Aida, kinikilatis na mabuti. Hindi na nagbalik iyong preskong kaklase yata ni Aida, ano? Iyong de-kotse? "Ano ba sa akin kung de-kotse siya," sabi sa akin ni Tony. Sino nga ba iyon? 
REGINA: (parang Hindi siya pinapansin) Mababait silang lahat. 
ANA : Si Tony, minumutyang talaga si Aida. 
REGINA: Mapagbigay pa 'ka mo sa mga kapatid. Hindi na baleng siya ang wala mayroon lang si Aida at Ben. Ang maipipintas mo nga kay Tony ay walang kibo. 
ANA : Seryoso. Palaisip. Kaparehung-kapareho ng ama. 
REGINA: May pagkaseryoso rin itong si Ben, pero Hindi kamukha ng kuya niya. Si Aida- si Aida ang (parang mawawala sa sinasabi, mababasag ang boses)-pinakamasaya. 
ANA : (mapapansin ang pagbabago ng mukha ni Regina, nguni't itutuloy pa rin) Masasabi mong isip-bata si Aida. Inosente. Pero maganda. Maganda. Akalain ko bang gaganda ng ganyan ang anak mo, Regina. Natatandaan mo pa, noong sumakay siya sa karosa ng "lantern parade" sa UP, noong nakaraang Pasko? Noong dalhin tayo ni Tony? Hindi ako makapaniwalang anak mo iyon at pamangkin ko iyon. Bakit nga'y di- "jeans-jeans" at "pony-tail pony-tail" lang dito. Ang sarap 'ka mo, namatay ang "generator" ng karosa! Di pinasinagan siya ng "flashlight". Nakatingin kay Aida ang lahat, at siya'y ngumingiti, at nangyayabang, at nang-iinggit naman ang kanyang mga kaklase. Sa tingin ko ba noo'y para siyang nakaangat sa karosa-(Makikitang ibig maiyak si Regina) Sino nga ba naman ang makapag-aakalang- 
REGINA: (tutuwid ng upo, sa dingding nakatingin) Nangyari na iyan Ana. 
ANA : (Pagkaraan ng ilang saglit, malungkot) Disiotso na siya sa Setyembreng ito, Regina. 
REGINA: Limang taon na tayo rito. Natatandaan mo? Dito nag-"birthday" si Aida nang lumipat tayo. 
ANA : At napapanaginip ko pa noon ang kanyang "debut". At naisip ko na ang gagawin kong tahi sa damit niya. 
REGINA: (Iiling) Ang buhay nga naman. 
ANA : (nagpapahid ng matang isasauli ang basahan sa lababo.) Mabuti pa sigurong Hindi tayo umalis sa Gagalangin, Regina. Siguro, kung Hindi tayo lumipat dito- 
REGINA: Sino ang makaaalam na dito siya magkakaganyan? 
ANA : Bakante ngayon ang itaas ng bahay doon. 
REGINA: (nagpapaliwanag): Hindi ba dahil sa mga bata kung kaya tayo umalis sa Gagalangin? Gusto mo rin namang tayo'y umalis doon nang lumalaki na ang mga bata,di ba? At nang malapit pati sila 'ka mo ng eskuwela. Naisip kong umutang nga tayo at ipatayo natin ang "apartment" na ito- unang-una'y dahil diyan ang malayo nga sila doon. Pinaupahan na lang natin ang bahay doon. Hindi ba't mas nagustuhan naman dito ng mga bata? Mas tahimik dito, Hindi siksikan, mas- 
ANA : Oo nga, Regina. Pero - 
REGINA: Dahil sa pagtanda nati'y wala naman tayong makakasama- patay na rin lang ang ating mga magulang- naisip kong maaari na tayo dito. May apat na pinto tayo dito, tamang-tama, 'ka ko. Magkaasawa man ang mga bata, magkaanak man sila, Hindi rin tayo magkakalayu-layo. Tig-I-tig-isa 'ka ko sila ng pinto- isa kay Aida, isa kay Ben, isa sa ating dalawa. Hindi tayo magkakawalay-walay. Ganyan ang naisip ko noon, Ana. 
ANA : Aywan ko, Regina, pero kung minsan nga'y naiisip kong kahit yata saan tayo pumunta, sinusundan tayo ng trahedya. 
REGINA: Hindi naman sa tayo'y sinusundan, Ana. (kukunot ang noo). Mabuti pang sabihin mong dahil sa mga pagkakataon, o dahil sa mga kondisyon ngayon. Ibang-iba na talaga ngayon. Aywan ko rin, Ana. Aywan ko. 
ANA : (Pagkaraan ng ilang saglit, malumanay na) Naubos na nga pala ang gamot ni Aida, Regina. Iyong " tranquilizer". 
REGINA: Magpabili tayo. Sino ba'ng ating pagbibilhin? Si Tony? 
ANA : Pabilhin mo na't gabi na. Malapit na sigurong mag-alas- nuwebe. 
REGINA: Gabi na pala. 
ANA : Akala ko ba'y napapagod ka ? 
REGINA: (tatawag) Tony! 
TONY : (sa itaas): Sandali po! Ikinakabit ko lang itong "daylight". 
ANA : (nakaupo sa kabilang dulo ng mesa, may binibilut-bilot na sinulid ng basahan ang daliri): Ano ba ang napapansin mo kay Aida? 
REGINA: Ano'ng napapansin? 
ANA : May pagbabago ka bang nakikita ? Hindi ba parang lumalala? 
REGINA: (bubuntung-hininga) Ang sabi naman ng doktor ay may "shock" pa siya hanggang ngayon. Totoo raw nasindak si Aida. 
ANA : Kung sabagay. Medyo nawawala na ang mga marka ng dagok sa kanyang mga pigi. Talaga sigurong Hindi ka makakabangon kapag dinagukan ka roon. Iyon namang sugat at galus-galos, magaling na. Ang ikinatatakot ko'y ang kanyang nerbiyos. Lalo siyang nagiging nerbiyusin yata. Lagi kaya niyang naaalala ang nangyari sa kanya? Ganoon ba iyon? Hindi ba- may naloloka sa ganyan? 
REGINA: Hindi naman siguro, Ana. Mahusay ang gamot na ibinibigay sa kanya ng doktor. At sabi sa ospital, magaling daw ang "psychiatrist" na tumitingin sa kanya. Talaga raw isa sa pinakamahusay dito sa Pilipinas, sabi sabi rin Tony. 
ANA : Naaalala ko kasi iyong kapitbahay natin sa Gagalangin. Iyon bang anak ng kapitan na dinadala sa V.Luna at ipina-e-"electric shock". Namumuti raw talaga at umiikot ang tau-tauhan ng mata. Bumubula ang bibig. Pero iba naman siguro iyon. 
REGINA: Tiyaga, tiyaga ang kailangan natin, Ana. Kaya hahabaan ko ang aking bakasyon. 
ANA : (Maliwa-liwanag ang mukha): Mahusay siguro iyong likidong "tranquilizer" na inihahalo ko sa pagkain niya. Biro mo, iyong tira niyang pagkain, sinubok kong ipakain kay Sultan noong isang araw. Nakatulog ang pobreng aso. 
REGINA: Iyon naman daw ang kailangan, sabi ng doctor- ang humupa ang kanyang nerbiyos. 
ANA : Ibinigay ni Tony kay Aida nag maliit niyang ponograpo. 
REGINA: Sa Linggo ang punta dito uli ng doktor. Malalaman natin sa kanya kung kailangan pang ipasok sa ospital si Aida o Hindi. (Maalala) Si Tony nga pala, iyong gamot. (tatawag) Tony! Di ibinigay ba ang kanyang "turntable"? (mananaog si Tony, payat, di-nasusuklay ang buhok, lampas sa karaniwan ang taas, habaan ang mukha, nakasalamin at mukhang matanda kaysa tunay gulang. Lumang pantalon at maluwang ang manggas na polo sert ang suot. May dalang plais at "tape" sa kordon.) 
REGINA: Bumili ka ng gamot, Tony. Nasa tokador iyong pera. 
TONY : Opo. ( Ililigpit sa may ilalim ng hagdan ang plais at pandikit, pupunta sa repriheradora at kukuha ng inumin. Tiyak at tila laging pinag-iisipang lagi ang kilos.) Nauuhaw si Aida. 
ANA : (pagkapanhik ni Tony, naghihinala): Ilang beses ko nang napapansing lumalabas ng gabi ang Toning iyan. Di mo ba napapansin? 
REGINA: Hindi. 
ANA : Iyong lagay na iyon siguro'y palakad na. 
REGINA: Ugali lang talaga niyan ang maglakad. Di nga ba sabi mo kangina'y palaisip? 
ANA : Oo nga. Pero gabing-gabi na kung umuwi kung minsan. Susi ang ginagamit. 
REGINA: Baka naman nagpupunta lang sa kaklase niya riyan sa kabilang kanto? 
ANA : (kukumpas): Aywan ko. Si Ben ang tanungin mo. Sila'ng magkakuwarto. Kaya lang, nag-aalala ako. Alam mo na ngayon, baka makatuwaan iyan. (Isang sasakyan ang hihinto sa tapat ng "apartment". Maririnig ang pagkalapak na pagsasara ng pinto nito, ang pagkahol ng aso). 
REGINA: (kay Ana): Sa atin ba iyon? (May babatinting sa pintuang bakal). 
ANA : Tingnan mo nga Benjamin.(Lalabas si Ben. Sa may "gate" maririnig ang boses-matandang tanong na " Nariyan ba si Mrs. Calderon?" at ang mababa at pagak na "Opo, sino po sila?" ni Ben. Nakatayo sina Regina at Ana sa tabi ng mesa, nakatingin sa labas). 
ANA : (Makikilala ang dumating) Si "mayor", Regina! May kasama. 
REGINA: (magugulat) Ano kayang kailangan? 
ANA : (kinakabahan) Baka-aayusin ka. 
BEN : (papasok) Gusto raw kayong makausap, Inay. 
ANA : Bakit daw? 
BEN : Aywan ko po. 
REGINA : (pagkaraan ng pagbabantulot) Papasukin mo. (Lalabas si Ben). 
ANA : (Kay Ana) Anong ayos-ayos. (Papasok ang alkalde, maitim, katamtaman ang taas, may katabaan, hagod sa batok ang tintina at walang partidang buhok,may mahigit nang 50 taon, naka-polosert na guhitang pula, bukas ang butones sa itaas. Kasama niyang papasok ang isang naka-"polo-barong" na lalaki, may kaputian maliit, mataas ang gupit, naka salamin, parang nakaismid, at ang mata'y nag-uusisa agad sa pinasok na "apartment"). 
ALKALDE: (itataas ang kaliwang kamay, bahagyang yuyukod) "Good Evening". 
REGINA: Magandang gabi ho naman. 
ALKALDE: Napasyal kami, Misis. 
REGINA: (bantulot na ituturo ang upuan) Maupo kayo. 
ALKALDE: (bago maupo) Misis, ang kasama ko nga ho pala'y si Konsehal Collas, Atty. Collas. (Bahagyang tatango ang konsehal. Mauupo sila. Mananatiling nakatayo si Regina. Nasa silid-kainan si Ana, nakahilig sa barandilya ng hagdan si Ben). 
ALKALDE: (nakatingin kay Ben): Anak ho ninyo? 
REGINA: Oho. 
ALKALDE: (humahangang nakatingin kay Ben) Guwapo. At listo. Listong bata. Hindi basta nagpapasol. (Mahihiyang pupunta si Ben sa silid-kainan at doon mauupo, kasama si Ana. Mapapansin ng Alkalde na nakatayo si Regina). Maupo naman kayo, Misis. Kami ho naman ni Konsehal ay ngayon lamang napadalaw dito sa inyo. 
KONSEHAL: Siyanga naman, Misis. (Mauupo si Regina). 
ALKALDE: (lilinga-linga) Magandang "apartment" ito, a. Tingnan mo ang "Japanese Painting" nila, konsehal. Di ba ganyan ang nakuha mo sa Tokyo? 
KONSEHAL: Masinop ang " apartment" nila, "Mayor". 
ALKALDE: Ito ang sasabihin ng "comadre" mo na "Cozy". (Kay Regina) Malaki siguro ang upa ninyo, Misis sa "apartment" na ito. 
REGINA: Sa amin ho ito, inaakupa lang namin ang unang pinto. 
ALKALDE: (tatawa) Dispensa, Misis! Dispensa. "An honest mistake". Tingnan mo nga naman, konsehal, sa kanila pala ito. 
KONSEHAL: "Must have gotten a loan from the GSIS". (Mananaog si Tony, magugulat pagkakita sa Alkalde, pagkaraa'y parang walang nakitang tutungo sa komedor upang kunin ang sapatos, mananatili siya sa komedor. Samantalang nakatingin sina Ana at Ben sa nag-uusap, ipapatong niya ang mga kamay sa mesa, nakakunot-noong kakatuk-katukin ang daliri ang salamin niyon. Manaka-naka lamang siyang lilingon sa sala). 
ALKALDE: (nakatingin kay Tony) Anak din ninyo, Misis? 
REGINA: Siya ho ang panganay. 
ALKALDE: Marunong na tipo. "Scholarly type," wika nga. "Law" siguro ang kinukuha, Misis? 
REGINA: (kangina pa nagtitimpi) A.B. ho, sa UP 
ALKALDE: (magugulat) UP! Taga-UP rin pala konsehal. Pareho kayo. Ako ho, Misis- bakit ho ba nasasabi ito'y Hindi naman naitatanong?- ay sa Francisco Law College lamang ang gradwado.(Tatapikin sa balikat ang konsehal) Walang kuwentang eskwelahan. Kung sabagay, doon nagtapos si Carlos P.Garcia, ha, konsehal? (Magtatawanan sila). Buweno, buweno, ang ibig kong sabihi'y isa sa mga Hindi natupad na ambisyon ko iyang makapag-aral sa UP. Marunong ang anak ni Misis, konsehal. 
KONSEHAL: Maestra kayo, Misis,a - "Calderon"? 
REGINA: Oho. 
ALKALDE: Saan naman kayo nagtuturo? 
REGINA: Sa Torres High School, sa Maynila. 
ALKALDE: (magugulat) Paano ho naman ang nangyari't dito kayo- 
REGINA: Narito ang aming "apartment". May bahay kami sa Gagalangin pero pinauupahan namin. "Grocery" ang silong. 
KONSEHAL:Mukhang "familiar" sa akin ang "Calderon". Saan kayong probinsiya, Misis? 
REGINA: Lehitimo ho akong taga-Maynila. Ang Mister ko ho'y taga- Nueva Ecija. 
KONSEHAL: " You are now a - - widow?" (tatango si Regina). 
ALKALDE: Buweno, kami ho'y medyo ginabi, Misis, dahi sa nanggaling pa kami sa "squatter area" diyan sa may "highway". (Nakatawang iiling) "Wise" din naman ang mga lider niyon ngayo't alam na eleksiyon sa Nobyembre ay saka magrerepresentasyon sa akin, huwag ko raw silang ipatapon. May nakikiusap na riyan , may umiiyak na diyan, at ako naman (kukumpas) mahabagin nga siguro ako ay wala nang magawa. Paano ka pa makakatanggi niyon? 
REGINA: Marami ring botante roon, "Mayor"? 
ALKALDE: Ha-ha-ha! Hindi naman, Misis, Hindi naman! Ang lagay naparaan nga kami roon, kaya ginabi kami sa pagsasadya sa inyo. 
REGINA: (titingnan siya ng tuwid): Para ipaurong sa akin ang demanda, "Mayor?" 
ALKALDE: (magkikibit-balikat): Para - - para tayo'y magkausap. 
KONSEHAL: (magsisindi ng sigarilyo): Ang totoo niyan, Misis, si "Judge" Joaquin ang nagmungkahing magkausap kayo, na kung ako ang tatanungin, ay siyang pinakamabuti ninyong gawin. Iyan naman ang sinabi ng inyong "compadre", di ba, "Mayor"? 
REGINA: Mahusay pala kayong magpalaman sa mga salita, konsehal. 
ALKALDE: (maagap): Misis, kami'y naparito, unang-ana'y para magdiskargo. Alam kong mabigat itong aming inilalapit sa inyo, kaya naman ako'y makumbabang naparito sa inyo upang- upang wika nga'y ihingi ng tawad ang ginawa ng aking anak. 
REGINA: (susukatin siya ng tingin): Akala ba ninyo'y makukuha sa paghingi-hingi ng tawad ang ginawa ng inyong anak? 
ALKALDE: (iiling, nakangiti): Alam ko, alam ko, Misis. 
REGINA: Ganoon pala'y bakit Hindi natin ipaubaya sa husgado? 
ALKALDE: Si Misis- - 
REGINA: Kayo ba'y may anak na babae, "Mayor?" 
ALKALDE: (nakangiti pa rin) Alam ko ang itatanong ninyo. Mayroon. Tatlo. Paano kung isa sa kanila ginawa iyon? ( Nakangiting, maiiling ang konsehal). 
REGINA: Paano kung ang pinakamamahal ninyo sa tatlong anak na iyan ay ginahasa ng aking anak? 
ALKALDE: Natural namang mararamdaman ko ang katulad ng nararamdaman ninyo ngayo, Misis. 
REGINA: Hindi ko itinatanong kung ano ang mararamdaman ninyo. (Malakas) Ano ang gagawin ninyo? (Kukumpas sa kawalang-maisagot ang alkalde. Sa itaas, tatawag si Aida, "Inay, Inay!)" Tatahimik ba kayo? Magdedemanda ba kayo? Ano ang gagawin ninyo? Kung sabagay, sino nga ba naman ang matapang na mangangahas na - "mayor" kayo. Pero halimbawang kayo ang nasa katayuan ko? 
KONSEHAL: (sasaluhin ang alkalde) Sa ganitong anggulo natin tingnan, Misis, umabot na rin lang sa ganito. Malinaw kong nakikita ang inyong punto. Ngayo,y kauumpisa pa lamang nang kaso. Di ba ninyo inaalala ang inyong anak? Kung itutuloy ninyong talaga ang demanda, ang kauna-unahang gagawin para mapatunayang ginahasa siya ay ang ipaeksamen siya. Hindi mo maiaalis sa abugado ng kabila na hingin iyan, ipaeksamen siya. 
ALKALDE: (sasang-ayon) Kawawa rin ang inyong anak. Ang ibig kong sabihi'y- 
REGINA: (sa konsehal): Para patunayan kung siya'y ginahasa o Hindi? 
KONSEHAL: (iduduldol sa "ash tray" ang sigarilyo) Para patunayan kung siya'y ginahasa o Hindi. 
REGINA: Kung Hindi kayo kumbinsidong ginahasa nga ang aking anak ay bakit narito kayo? 
ALKALDE: Para - - para huwag na ngang umabot diyan,Misis. 
REGINA: Legalismo ninyong mga abugado! 
KONSEHAL: Wala tayong magagawa, Misis. (Bahagyang tatawa) Ganyang talaga. 
REGINA: Tusuhan, patalinuhan, pasinungalingan, diyan, diyan, kayo magaling! 
KONSEHAL: Sa ilalim ng batas, walang kasalanan ang isang Tao hangga't Hindi siya napapatunayang nagkasala.
REGINA: Magandang dahilan ninyong mga abugado! 
KONSEHAL: Hindi ba kayo naaawa sa kanya? Hindi ba ninyo inaalala ang kanyang kinabukasan? Sa kasalukuya'y Hindi pa masyadong bulgar ang nangyari per--- 
REGINA: Mababando rin na ang anak ng "mayor" ang gumahasa sa kanya! 
KONSEHAL: (ngingiti-ngiti): Hindi kayo praktikal, Misis. 
REGINA: Anong Hindi praktikal? 
KONSEHAL: Halimbawa nang napatunayang nagkasala ang anak ni "Mayor"- halimbawa lamang iyan- halimbawa nang napatunayang nagkasala siya, na aywan ko kung kailan, siguro'y tayo na rin mismo ang maiinip - ano naman ang inyong makukuha? 
REGINA: Hustisya. 
KONSEHAL: Hustisya. (Iiling) Ang tingnan ninyo'y ang panig ng inyong anak. Iyan ang isipin ninyo. 
REGINA: (nagpupuyos): Halos labingwalong taon mong pinalaki, inalagaan, kung maaari'y ipakatagu-tago mo, pinakaingat-ingatan mo, at pagkatapos, pagkatapos, nag-aabang lamang ng bus na pauwi galing sa eskwelahan ay bigla na lamang aagawin ng anak ninyo, dadalhin sa motel, sasaktan doon, paglalaruan, pag-aaliwan! Isasakay sa taksi, pauuwiin, halos Hindi makagulapay. At pagkaraan niyan, pagkaraan niyan paparito kayo sa aki't sasabihin ninyong ako'y maging praktikal! 
KONSEHAL: (namamayapa) Nariyan na tayo, Misis, nariyan na tayo. 
REGINA: Hindi babaing damputin ang anak ko. Makakaalis na kayo. Hindi ko iuurong ang demanda. Kung sa inyo ang sinasabi ninyong huwes, sasabihin ko sa aming abugadong hilinging malipat sa ibang huwes. 
KONSEHAL: (banayad) Hindi rin ganyan lamang iyan, Misis. Saan at kanino ililipat? Dito rin. Ngayon, sino sa mga huwes dito ang kaalyado ni "Mayor"? Kung nakapagme-"mayor" siya ng labingdalawang taon, malamang pang maging labing-anim.










ni: Rogelio R Sicat

    Repleksyon:
              natutunan ko na ang kwento na ito ay tungkol sa pang aapi ng mga alkalde sa mga mahihirap na mamamayan.
               ako ay nalungkot dahil sa imbes na sa pinag uukulan ipaubaya ang kaso gusto nila sila na ang gumawa ng sarili nilang hustisya dahil sila ay naniniwala na mabagal ang hustisya.